در بخش نخست کتاب حاضر نگارنده به توصیف و توجیه مدل فراشناخت تکاملی کیهانی می پردازد و در بخش دوم نظری به تطبیق این مدل با اندیشه مولوی دارد. در بخش اول ابتدا معرفی کوتاهی از مدل مطرح شده در کتاب اشاره شده و سپس به مفهوم فراشناخت پرداخته شده است.  در بخش دوم مطالبی مربوط به تطبیق مدل فراشناخت تکامل کیهانی با نظرات مولوی ارائه شده و در آخر الگوی تربیتی حاصل از تطبیق دهی بیان گردیده است.