عرفان و اخلاق دو مقوله اساسی در علوم اسلامی هستند که پیشینه هر یک از آن ها به تاریخ قبل از اسلام باز می گردد. عرفان و دانش های رقیب علم اخلاق، مفاهیم و مبادی تصوّری عرفان، نفس رحمانی و انسان کامل، از مباحث مهم این مجموعه است. اسفار چهارگانه و نبوّت و شریعت و راه های سلوک و مقامات عارفان و منازل و مقامات اخلاقی در این اثر به نگارش درآمده است.