بیان فلسفه احکام و معارف دین و حکمت های خداوند در آفرینش موجودات مختلف است. در این نوشتار تحلیلی از علل برخی از مسایل قرآنی، تاریخی اعتقادی، اخلاقی، فقهی و اجتماعی مطرح شده در آیات و روایات، ارایه شده و حکمت صدور این قبیل از احکام و معارف بیان شده است. در این زمینه نویسنده به بیان علل احکام و مسایلی همچون: راز نام گذاری آسمان به آسمان و اسامی برخی دیگر از پدیده های طبیعی دیگر، علل اختلاف آفرینش موجودات گوناگون، علل نام گذاری اسامی برخی از انبیاء به این نام، علل نام گذاری اقوام گذشته به این نام ها، علل وقوع برخی از حوادث مهم تاریخ بشر، رازهای مربوط به زندگانی و سرنوشت پیامبران الهی، راز سرنوشت اقوام گذشته و ارتباط آن با اعمال و عقاید انحرافی آنان، علل تعالیم و احکام شریعت شرایع قبل از اسلام، اسرار مربوط به برخی از معارف اخلاقی و اجتماعی، علل قبول توبه گناهکاران، سر نیاز به پیامبر و امام، راز معراج رسول خدا(ص)، دلایل برخی از فضایل امتیازات والای معنوی امام علی(ع) از سوی خداوند متعال مانند تقسیم بهشت و جهنم توسط آن امام و برخی دیگر از دلایل وضع احکام شرعی در مورد عبادات و معاملات پرداخته است.