در دورة متأخر عصر باستان، غنوصیان توانسته بودند با کمک آگاهی جهان شمولشان به میراث دینی بت پرستان و یهودیان و مسیحیان و ایرانیان رخنه کنند و آن را تغییر دهند، رسالت اسلامی نیز از این تلاش ها ایمن نمانده بود. در قرن دوم هجری، با اقبال تازه مسلمانان، اسلام غنوصی توانست در عراق گسترش یابد. با آغاز مقاومت دربرابر آموزه هایی که با اسلام بیگانه دانسته شد، کلام افراطی، به خصوص تشیع امامیِ تندرو شکل گرفت و شیعیان این آموزه های غنوصی در صفوف خود را «غلوّ» نامیدند و با آنان هم چون یک «بدعت» برخورد کردند و در نهایت آنان را، که طایفه ای حاشیه ای را تشکیل می دادند، ملعون شمردند.