سه مقاله درباره تحولات سیاسی ایران پس از پایان جنگ جهانی دوم در این کتاب گردآمده که مبحث عمده آن، عقب نشینی نیروهای نظامی شوروی از آذربایجان در بهار   1320است .مقاله نخست با عنوان ((چیرگی جنگ سرد بر ایران)) فصلی از آخرین  کتاب ریچارد کاتم، پژوهشگر برجسته مناسبات ایران و آمریکا است که در آن  تاثیرات جنگ سرد و روابط ایالات متحده و شوروی سابق در تحولات ایران بررسی  شده است .این بخش از کتاب به معرفی نیروهای داخلی و خارجی اختصاص دارد که  در عرصه سیاست ایران در فاصله جنگ جهانی دوم تا کودتای 28مرداد نقش موثر  داشته اند .علل عقب نشینی شوروی از ایران و ترک خاک کشور موضوع اصلی این مقاله  است .مقاله دوم که ((بحران آذربایجان از دیدگاه اسناد نو یافته شوروی)) عنوان  گرفته، پژوهشی است از ناتالیا یگوروا، پژوهشگر ارشد آکادمی علوم روسیه .در  این پژوهش، با استناد به بخشی از اسناد شوروی، خط مشی مقامات شوروی در قبال  ایران و عملکرد آنها در خلال بحران آذربایجان بررسی و تبیین شده است .سومین  مقاله کتاب با عنوان ((جیمز برنز و نقش او در بحران آذربایجان)) که فصلی از  کتاب زندگی نامه سیاسی برنز به قلم دیوید رابرتسون است به مبحث خروج روس ها  از ایران اختصاص دارد .مباحث مقاله دوم و سوم، حول مبحث نفت و نقش آن در  تحولات ایران نگاشته شده است .