موضوع نوشتار حاضر، بررسی تاریخ ایران در زمان ساسانیان و غلبة شاپور اوّل بر قیصر روم است. کتاب دربردارندة نُه گفتار است. دو گفتار اوّل، مقالاتی از دو دانشمند شرق شناس دربارة تاریخ ایران را دربر دارد. مروری بر تاریخ ایران از آغاز تا بر آمدن ساسانیان/ «ژرار والتر» و پارتیان و رومیان پیش از ساسانیان/ «پروفسور ژان گاژه»، عنوان های این دو مقاله است. نگارنده، سپس گاهشماری از حکومت های پادشاهان ساسانی ارائه نموده و بعد از آن مقاله ای در باب وضعیت جغرافیایی ایران در زمان ساسانیان به قلم «آمین دومارسلن» درج کرده است. وی در ادامه، اطلاعاتی دربارة نخستین پادشاهان ایرانی از دیدگاه مورخان عرب و ایرانی (ثعالبی، طبری و فردوسی) درج نموده و در دو بخش پایانی کتاب، زندگی نامة شاپور اوّل به روایت خودش و روابط دیپلماتیک ایرانیان و رومیان را بیان نموده است.