پرسش ۶۱: منبع اقتباس خطوط ایرانیِ دورۀ میانه چیست؟

خطوط متعددی که در دورۀ میانه برای نگارش زبان‌های ایرانی وضع شدند همگی برگرفته از خط آرامی و دارای ساخت الفبایی مشابهی بودند که از راست به چپ نوشته می‌شد.

یادآوری می‌شود که در دورۀ میانه دو خطِ ویژۀ مذهبی نیز ابداع شد. نخست خطی که روحانیت زردشتی برای نوشتن کتاب مقدس اوستا به وجود آورد. زیرا مطالب اوستایی به زبانی از دورۀ باستان بود که در دورۀ میانه به زبانی خاموش بدل شده بود و این زبانِ خاموش از دورۀ باستان تا زمان ساسانیان به‌وسیلۀ دین مردانِ زردشتی به صورت شفاهی و سینه‌به‌سینه رسیده، برای مکتوب کردن آن – در دورۀ ساسانی - خطِ ویژه‌ای ابداع شد. ولی با وجود شباهت چشم‌گیر نویسه‌های اوستایی با الفبای پهلوی، خط اوستایی بسیار دقیق و خط آوانگار کاملی بود که خوانش آن بسیار آسان بوده هیچ‌یک از مشکلات و دشواری‌های خط فارسی میانه (پهلوی) را نداشت.

خط دیگری که ویژگیِ دینی داشت، خط مانوی بود که توسط مانی اختراع شد و تمامی متون مانوی به زبان‌های گوناگونِ ایرانی میانه مانند سغدی، پارتی و پهلوی (فارسی میانه)، همه با این خط نوشته شده است.