این کتاب، دربردارندة نخستین مجلد از مجموعه چهارجلدی «مکتوبات و بیانات سیاسی و اجتماعی علمای شیعه» است که نویسنده در آن گزیده ای از مواضع سلبی و ایجابی علما و روحانیان برجستة شیعه را نسبت به رویدادهای مهم سیاسی و اجتماعی ایران و ـ بعضاً جهان اسلام ـ از سال 1200 ـ 1326ق از آغاز دورة قاجار تا انحلال مجلس اول، از میان مکتوبات و بیانات آنان استخراج و ارائه کرده است. نگارنده کوشیده است حداقل یک یا چند نمونة گزیده از آثار هر فرد را معرفی کند، که از میان علمای معرفی شده می توان به: «سیدجمال الدین اسدآبادی»؛ «میرزای شیرازی»؛ «میرزا حسن آشتیانی»؛ «سیدعلی اکبر تفرشی» و... اشاره کرد. لازم به ذکر است در این مجلد تأکید بیشتر بر مواضع علمای شیعه ایران و عراق در فاصلة زمانی سال 1200 تا 1323 ق بوده است.