سرزمین واقع در میانه ی رودهای جیحون و سیحون و کناره های آن تا کوهپایه های هندوکش را آسیای مرکزی می نامند، که امروزه بخش هایی از کشورهای افعانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان و... را شامل می شود. بسیاری از محققان برآنند که این ناحیه خاستگاه آریایی های نخستین پیش از مهاجرت به درون فلات ایران بوده است. در این کتاب سرگذشت اقوام ساکن در آسیای مرکزی بررسی شده است که دارای فرهنگ و هنر و سازمان های مدنی و اجتماعی برجسته بوده اند. نویسنده کوشیده است تا نوشته هایش مبتنی بر پژوهش های اصیل ولی بی تعقید و تا حدود ممکن درخور سلیقه های مختلف باشد. وی با درنظر گرفتن جنبه های پژوهشی مانند باستان شناسی، زبان شناسی، جامعه شناسی، سکه شناسی، دین شناسی قبایل قدیمی، سرزمین های وسیع چین و سیبری، شبه قاره ی هند و ایران باستان تمامی منطقه ی عظیم آسیای مرکزی را مورد مطالعه قرار داده است. نویسنده چگونگی بررسی گسترش فرهنگ باستانی ایران را با نگاه به سرزمین های بزرگ شبه قاره ی هند و چین، حضور و حدود تاثیر فرهنگ و تمدن ایران باستان را در گستره ی آسیای مرکزی بازگو می کند. وی معتقد است در حال حاضر ملل آسیای مرکزی، اعم از ایرانی زبان و ترک زبان، دارای یک فرهنگ، یک دین و یک رشته ارزش های اجتماعی و سنت ها هستند و تنها زبان، عامل جداکننده ی آن ها از یک دیگر است. نویسنده در صدد است تا با بررسی گذشته به تشریح حال کمک کند. به همین دلیل رخدادهای تاریخی منطقه در دوره های مختلفی چون  عصر پیش از تاریخ، هخامنشیان، عصر هلنیسم، دولت یونانی ـ باکتریایی، پارت ها، کوشانیان، سغدیان، عصر خلفا و خاقان ها را بررسی کرده و به مسائل دیگر به خصوص مذاهب و آداب و رسوم نیز توجه دارد.