اثر حاضر، داستان زندگی "عین القضات همدانی" ـ عارف بزرگ قرن پنجم هجری ـ است که ضمن آن به آثار ارزشمند وی در عالم عرفان اشاره گردیده است. گفتنی است وی پس از کسب علوم ادبی، حکمت و کلام، عنوان قاضی و مدرس را یافت و با وجود جوانی، صاحب شهرت و نفوذ تمام گشت و به همین جهت، محسود فقها و متکلمین شد. وی تحت تاثیر آثار امام محمد غزالی توانست از طریق تصوف، راه حلی برای مشکلاتی بیابد که کلام و فلسفه، جوابی برای آن ها نداشت. چندی بعد با احمد غزالی آشنا شد و به سبب بی پروایی در بیان عقاید، مورد بدگمانی متشرعه واقع شد و فقها و متکلمین او را تکفیر کردند و سرانجام نیز او را در مدرسه ای در همدان به دار آویختند. از آثار اوست: رساله ی جمالی، تمهیدات، رساله ی علایی، مکتوبات، شکوی الغریب عن الاوطان (نوعی نامه ی سرگشاده خطاب به علمای عصر)، و مجموعه اشعاری با نام "نزهه العشاق".