در کتاب حاضر، مؤلف معرفی و تشریح تاریخ و فرهنگ شهرستان «شلمزار» می پردازد. موقعیت جغرافیایی «شلمزار»، واقعیت اجتماعی و سیاسی «شلمزار» در قرون گذشته، «شلمزار» در عهد ناصری، وجه تسمیه «شلمزار» ازنظر نگارنده، ویژگی های مردم «شلمزار»، آموزش وپرورش «شلمزار» در آیینه تاریخ، اولین دبستان مختلط، بانوانی که کدخدا بودند، جشن های عروسی، مزرعه ها و کوه های معروف، ضابط ها و ضابط نشین ها در گذشته، «شلمزار» قبل از استقرار خوانین، آداب ورسوم مردم «شلمزار» برخی از موضوعات مورد بررسی در این کتاب هستند.