در کتاب حاضر عوامل پیشرفت و انحطاط مسلمانان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. زبان کتاب عربی است. ابتدا اصطلاحاتی چون فرهنگ، تمدن، تمدن اسلامی، توسعه و انحطاط مفهوم یابی شده و بعضی از مظاهر توسعه و انحطاط بیان شده است. سپس عوامل پیشرفت و توسعه مسلمانان بررسی شده است. ظهور فکر دینی، جهان شمولی اسلام، فطری بودن دین اسلام، اهمیت دین اسلام به علم و دانش، تعهد مسلمانان به ارزش های اخلاقی، رهبری دینی و ... از جمله این عوامل معرفی شده اند. در ادامه سیر افول ستاره مسلمانان بررسی شده که جهل، عوام گرایی، ضعف مسلمانان و انحراف از اهداف شان و استعمار از جمله عوامل افول مسلمانان معرفی شده است. در نهایت در خصوص توانبخشی به تمدن اسلامی و قابلیت های مادی و معنوی در جهان اسلام مباحثی مطرح شده است.