در این نوشتار، اندیشه سیاسی "محمد حسین نائینی" (1239 - 1315) با استفاده از آثار فقهی و سیاسی وی به ویژه کتاب "تنبیه الامه و تنزیه المله" بررسی و تحلیل شده است. گفتنی است که نائینی از علمای شیعه است که در نهضت تنباکو در کنار میرزای شیرازی، در نهضت مشروطه درکنار آخوند خراسانی، در جهاد بر ضد بیگانگان در کنار ملا عبدالله مازندرانی و در نهضت اسلامی ملت عراق هم گام با سید ابوالحسن اصفهانی بود.