اگزیستانسیالیسم از مسائل روشنفکری جدایی‌ناپذیر است و در کشور ما مسأله تجدد و روشنفکری (اگر به طور جدی مطرح شده باشد) بدترین پاسخ ها را یافته است:
گریز از کار و مسئولیت، تن‌آسایی و خویشتن پروری. لغزش به سراشیب تجمل و هوس، بی‌ایمانی و سست عنصری، به شوخی گرفتن مسائل جدی، پذیرفتن بندگی درهم و دینار، یارِ دارا بودن و دل با سکندر داشتن؛ و در حد اعلای سالم ماندن:، در گرمخانهٔ درون خریدن و بی‌تکاپو به امید فردا نشستن؛ اینهاست پاسخ ما به مسائل روشنفکری قرن بیستم.
از این حقیقت که روزگار نامساعد است، بهانه ای بزرگ برای توجیه کاهلی ها و سست عنصری ها می‌سازیم؛ بی آنکه یک دم به تاثیر کوشش های هنری و فرهنگی ارزش قائل شویم: سستی نیاز اندیشه دارد.
در برخی از این گمراهی ها این آلودگی ها با نام مقابله با سرنوشت و عصیان و طغیان و مبارزه با ابتذال مزین می‌شود. پس بهتر آن است که اگزیستانسیالیسم واقعی را مستقیما و بی واسطه پوشش های ادبی بشناسیم.