...این کتاب سخنرانی دکتر علی شریعتی درباره شخصیت و شرح حال پیچیده حضرت فاطمه و بخصوص اثر عمیق و انقلابی خاطره او.

.. نمیدانم از او چه بگویم و چگونه بگویم!؟
خواستم از “بوسوئه” تقلید کنم، خطیب نامور فرانسه که روزی در مجلسی با حضور لویی، از “مریم” سخن می گفت. گفت: « مجموعه  گفته ها و اندیشه ها و کوشش ها و هنرمندی های همه در طول این قرن های بسیار، به اندازه  این کلمه نتوانسته اند عظمت های مریم را بازگویند که: “مریم، مادر عیسی است”. »
و من خواستم با چنین شیوه ای از فاطمه بگویم. باز درماندم:
خواستم بگویم، فاطمه دختر خدیجه ی بزرگ است.
دیدم فاطمه نیست.
خواستم بگویم، که فاطمه دختر محمد (ص) است.
دیدم که فاطمه نیست.
خواستم بگویم، که فاطمه همسر علی است.
دیدم که فاطمه نیست.
خواستم بگویم، که فاطمه مادر حسنین است.
دیدم که فاطمه نیست.
خواستم بگویم، که فاطمه مادر زینب است.
باز دیدم که فاطمه نیست.
نه، این ها همه هست و این همه فاطمه نیست.
فاطمه، فاطمه است . .

شریعتی این سخنرانی را سال 1349 ایراد کرده است و از آن تاریخ تاکنون، یعنی در طول نزدیک به 40 سال، همچنان نسخه صوتی و متن آن که بارها به صورت کتاب منتشر شده است، دست به دست می گردد. این توفیق که درباره کمتر کتابی در ایران اتفاق افتاده است، البته شامل بسیاری از آثار دیگر شریعتی نیز می شود. آثاری چون "پدر مادر ما متهمیم"، "چه باید کرد"، "ابوذر"، "هبوط" و.. که همگی در نسل جوان پیش و پس از انقلاب، نقش پل ارتباطی را برای حرکت به سمت جامعه شناسی، فلسفه و نگاه عمیق  تر به اسلام دور از تحجر بازی می کردند.