کتاب حاضر، مجموعه پانزده داستان برای نوجونان است" .فرمانفرمای کوچک "یکی از داستان های این کتاب است .داستان از آن جا شروع می شود که مردی همراه پسرش برای  خرید خانه ای قدیمی قدم در صحن آن می گذارد .پسر در میان انبوه کتاب های قدیمی و  خاک خورده دفتری را بر می دارد که خاطرات "مهیار "پسر صاحب خانه در آن نوشته شده  است" .مهیار "پسر والی زنجان است که در خانه بزرگ اشرافی همراه پدر و مادر و دو  خدمه زندگی می کرده است .پدر "مهیار "را نزد "مسیو ژاردن "فرستاده تا زبان فرانسه  را فرا گیرد .بعد از مدتی رئیس نظمیه زنجان و زنش که از دوستان پدر مهیار بودند ; دار و ندار پدر را به نام می کنند .پس از آن، مادر به روستا می رود تا با خدمتکار  پیرش زندگی کند و "مهیار "نیز روانه فرنگ می شود .مهیار در آن جا با اتفاقات  بسیاری روبه رو می شود که شرح آن در داستان آمده است .