از مهم ترین و با سابقه ترین مباحث علم عرفان بحث از مراحل و منازل سلوک است. عرفا از مراحل سلوک به مقامات، منازل، احوال، درجات، مواقف و...تعبیر نموده اند. اولین اصطلاحات عرفانی مربوط به بیان همین احوال و مقامات و دیگر مراحل سلوک است و این که چنین بحثی قدمت به سابقه خود عرفان داشته باشد. این که چه کسی اولین بار اصطلاحات را به کار برده است خیلی روشن نیست. ابونصر سراج طوسی سابقه بحث از مقامات را به قبل از امام صادق علیه السلام مستند کرده است. وی امیرالمومنین علیه السلام را آغازگر بحث از مقامات معرفی می کند و می گوید: شخصی از امیرالمومنین علیه السلام درباره ایمان پرسید حضرت فرمودند: «ایمان بر چهار ستون استوار است: صبر و یقین و عدل و جهاد. و برای هریک از آن ها نیز ده مقام ذکر کردند.»
کتاب تبیین المقامات از تالیفات کهم علاالدوله سمنانی است که در آن گزارشی متفاوت از گزارش عرفای سابق درباره مقامات سلوک بر اساس آن چه خود یافته بیان می کند . 
وی در اینکتاب مراحل سلوک را صد مقام و هزار دره دانسته زیرا او سالک طریق را به مبتدی، متوسط، منتهی و قطب تقسیم کرده و اعتقاد دارد هریک از مبتدی، متوسط و منتهی در هر مقام سه درجه دارند و قطب در هر مقام بیش از یک درجه ندارد.