شرح اجمالی و روشن قواعد و احکام و مسائل نحوی زبان عربی موضوع این اثر است. نویسنده علاوه بر اینکه در توضیح قواعد از مثالها و شواهد قرآنی بهره می‏برد تلاش کرده از متون دست اول علم نحو استفاده کند و بعد از توضیح هر بخش از مسائل آنها را به صورت نمودار خطی توصیف می‏کند. در این جلد از مباحث محتوایی نحو مانند اسمهای مرفوع، فاعل و نائب فاعل، اقسام مبتدا و خبر، افعال ناقصه، حروف مشبه بالفعل، کان تامه و ناقصه و افعال مقاربه بحث شده و قواعد و مسائل هر بحث تبیین شده است.