در کتاب حاضر، به جایگاه شناسی حوزه و بررسی مهم ترین مسائل مرتبط با آن پرداخته شده است. مباحث این اثر در ده فصل سامان یافته است. ابتدا رسالت و اهداف کلان حوزه علمیه بدون در نظر گرفتن عصر و سرزمین خاص بیان شده است. سپس تعریفی از حوزه و طلبه ارائه شده است. در ادامه رسالت عصری حوزه و برخی ابعاد مهم آن مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل بعدی به کارکردها و نقش های اجتماعی حوزویان در دوران معاصر پرداخته شده است. در فصل پنجم، در کنار پرداختن  به افتخارات طلبگی و ویژگی های برجسته روحانیت، برخی آسیب ها و خطرات احتمالی فراروی طلاب و نیز حوزه علمیه بیان شده است. در فصل ششم وضعیت حوزه معاصر با توجه به ایستار تاریخی و مهم آن نسبت به نهضت اسلامی بررسی می شود. سپس به محتوای آموزشی، پژوهشی و تبلیغی حوزه پرداخته شده است. در ادامه درباره مسئله استنباط و اجتهاد، مسئله جذب و گزینش در حوزه، ساختار و سازمان کنونی حوزه علمیه صحبت شد است.