نقش‌آفرینی اقشار فرودست اجتماعی در تاریخ معاصر ایران، فصل بسیار مهمی از تاریخ مبارزات سیاسی این طبقات را در مطالبه و مبارزه برای نیل به آرمان‌های آزادی‌خواهانه و دموکراتیک گشود. کار در آن سوی مرز و آشنایی با ایده‌های نوینی چون حق اعتصاب و اعتراض، حق برخورداری از زندگی انسانی، لزوم مبارزه با استثمار کارفرمایان، حق تشکل و آزادی بیان، تساوی میان انسان‌ها و حق حاکمیت عمومی بر سرنوشت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، در کنار بسیار عوامل مادی و غیرمادی دیگر، در این فرآیند حائز اهمیت بودند. نقش روشنفکران چپ و سوسیالیست، در قالب حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه، سازمان همت و دیگر تشکل‌های انقلابی و کارگری، در آموزش این مفاهیم و ارتقای آگاهی کارگران و دهقانان ایرانی، بسیار مهم و حیاتی بوده است. این کتاب، به ارتباط دیالکتیکی می‌پردازد که در این دوران، میان این روشنفکران و زحمت‌کشان انقلابی به وجود آمده بود.