کتاب حاضر، حاوی شرح زندگانی «پهلوان محمود خوارزمی» معروف به «پوریای ولی» است که به انضمام رباعیات و مثنوی «کنزالحقایق» آورده شده است. قابل ذکر است که این رباعیات به انگلیسی ترجمه شده است. همچنین نگارنده در کتاب تاریخ دوران زندگی پهلوان محمود و طرز تفکّر او را بررّسی کرده است. در این کتاب می خوانیم که «پوریای ولی» اهل خوارزم بود و در قرن هفتم هجری می زیست. او سال های کودکی را با فعالیت های ورزشی به سرآورد و در سنین بلوغ به کشتی علاقه مند شد.  ایشان از راه پوستین دوزی امرار معاش می کرد. در ادبیات عامّه، داستان های زیادی دربارة مردانگی و دلاوری های او آمده است. او بعد از جریانی که در یک مسابقه پیش آمد، از کشتی کناره گیری کرد و به شاعری روی آورد. برخی از موضوعات شعری رباعیات این پهلوان عبارت است از: «در تحقیق حقیقت»، «در تحقیق نماز»، «در تحقیق روزه»، «در پیدایش نفس و صفت آن»، و «در حکمت و موعظت».