کتاب حاضر، دومین دفتر از مجموعة سه جلدی مقالات کنگرة ملّی بررسی اندیشه های فرهنگی و اجتماعی حضرت امام خمینی(ره) است. این کنگره در سال 1389، با همکاری معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی و نهادهای دیگر، در تهران برگزار شده است. هدف از برگزاری همایش، «تبیین و ترویج اندیشه های فرهنگی و اجتماعی حضرت امام خمینی(ره) و زنده نگه داشتن یاد و طریقت آن امام عزیز» بوده است. کنگره، در دو بخش «اصلی» و «دانشجویی» تشکیل شده است. بخش اصلی، ویژة محققان، صاحب نظران و اساتید حوزه و دانشگاه و بخش دانشجویی ویژة دانشجوان و طلاّب سراسر کشور بوده است. ساختار مقالات، علمی ـ پژوهشی است و در این جلد، مقالاتی که در شش محور زیر پذیرفته شده اند به چاپ رسیده است: «حریم عمومی و خصوصی شهروندان، با تأکید بر فرمان هشت ماده ای امام خمینی(ره)»، «خرافه گرایی، تحجر، جمودگرایی و تجددگرایی از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره)»، «حقیقت و مصلحت در سیرة نظری و عملی امام خمینی(ره)»، «نقش اخلاق در ثبات جامعه از دیدگاه امام خمینی(ره)»، «تعامل اخلاق و سیاست در سیرة نظری و عملی امام خمینی(ره)» و «اخلاق نقد در سیرة نظری و عملی امام خمینی(ره)». تلاش برگزار کنندگان و پژوهشگران این کنگره در شناخت اندیشه های بنیان گذار انقلاب و تحقیق آرا و نظریات فرهنگی و اجتماعی امام خمینی(ره) بوده است.