موضوع کتاب حاضر، بررسی مسئلة اجتهاد در تفاسیر روایی شیعی است. این اثر با هدف شناخت زمینه های اجتهاد پدیدآورندگان تفاسیر روایی و علل و عوامل مؤثّر بر اجتهاد آن ها تدوین شده است. با توجّه به ضرورت بررسی زمینه های اجتهاد در تفاسیر روایی و گستردگی این تفاسیر در این نوشتار فقط ده جزء اوّل قرآن از پنج تفسیر روایی مشهور امامیه به عنوان دامنة تألیف انتخاب شده است که تفسیر منسوب به «علی بن ابراهیم قمی» تفسیر «عیاشی» و «فیض» هر یک در بخشی جداگانه قرار گرفته و دو تفسیر «البرهان» و «نورالثقلین» مجموعاً در یک بخش قرار داده شده است. این کتاب، حاوی بررسی اجتهاد در روش و گرایش پنج تفسیر و عوامل مؤثّر بر اجتهاد هر مفسّر به همراه شرح زندگی، شرایط اجتماعی و فرهنگی معاصر آن ها است.