نخستین باری که با فتوحات آشنا شدم حدود پنج سال پیش بود که محضر دکتر حکمت یکی از ابواب فتوحات را می‌خواندیم. در این چند سال مراجعه‌ی مستمر به فتوحات نداشتم، اما این روزها به خاطر پایان‌نامه‌ام بیش از پیش با فتوحات درگیرم و از محضر استاد عزیزم استاد صدوقی سها استفاده می‌کنم.

از فتوحات سه تصحیح در دست است:
۱)تصحیح قدیمی بولاق که در قرن نوزدهم انجام شد و در چهار جلد رحلی چاپ شد و البته انتشارات‌های مختلف تجدید چاپش کردند.
۲)تصحیح عثمان یحیی که متاسفانه به خاطر مخالفت برخی علمای مصر ناتمام ماند. تصحیح عثمان یحیی به غایت دقیق و فاضلانه است. عثمان یحیی در تصحیح خودش هر دو تحریر* فتوحات را آورده است.
۳) تصحیح سلطان احمد المنصوب که در سال ۲۰۱۰ در یمن چاپ شد و میان چاپ‌های مختلف فتوحات از همه بهتره.(فایل این تصحیح در اینترنت دستیاب می‌شود)

ترجمه‌های فتوحات:
از فتوحات ترجمه‌ای به فارسی به همت مرحوم خواجوی منتشر شده است.
گویا فتوحات به صورت کامل به ترکی امروزین نیز ترجمه شده است.
دکتر اریک(شعیب) وینکل در حال ترجمه‌ی فتوحات به انگلیسی هستند که تا به حال سه جلدش منتشر شده است و مجلدات ۴-۶ هم زیر چاپ هستند.
گزیده‌ای از فتوحات هم پیش از این و چند دهه‌ی قبل به فرانسوی و انگلیسی به همت مایکل کودویچ و چیتیک و موریس منتشر شده بود.

از فتوحات گزیده‌های هم در دست است و همچنین برخی از ابوابش شرح شده است که اگر بخواهم آنان را عرض کنم سخن به درازا می‌کشد.

برجسته‌ترین محققی که روی فتوحات کار کرده مایکل کودویچ است. از دیگر متخصصان فتوحات می‌توان به این بزرگواران اشاره کرد: ویلیام ویتیک، جیمز وینستون موریس، کلوده عداس و اریک وینکل و...


*ابن عربی فتوحات مکیه را دو بار تحریر کرده است. میان این دو تحریر اختلافات زیادی وجود دارد. خوشبختانه تحریر نخست به خط خود شیخ باقی مانده است.

پ.ن: خیلی وقت بود که یادداشتی ننوشته بودم. بهانه‌ای برای تجدید دیدار مجازی با دوستان بود🙂