مجموعه ی تاریخ و ادبیات ایران برای کسانی نوشته شده است که به تاریخ فرهنگی و ادبی ایران علاقه مندند و می خواهند برگزیده ای از بهترین شاهکارهای ادبی ایران را همراه با شرح و تفسیر لازم به زبانی ساده و روشن بخوانند و بدانند که این شاهکارها در کدام فضای تاریخی پدید آمده و متقابلاً چگونه بر آن تأثیر نهاده اند. این مجموعه صرفاً تاریخ و ادبیات ایران پس از اسلام را دربرمی گیرد و می کوشد تاریخ ادبی ایران را در پیوند با تاریخ عمومی جهان ببیند و به تحولات فکری و فرهنگی کشورها و اقلیم هایی هم که به نحوی با ایران در ارتباط بوده اند اشاره کند و به این ترتیب گستره ای روشن تر برای مقایسه ی تاریخ و ادبیات ایران و جهان پدید آورد.محمد دهقانی 25 آبان 1344 در اراک به دنیا آمد. تحصیلات خود را در سه مقطع دبستان، راهنمایی، و دبیرستان در همان شهر به پایان رساند. سپس دور ی کارشناسی زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه چمران اهواز آغاز کرد. در سال 1367 نخستین ترجمه ی او، چین و ژاپن اثر نیکوس کازانتزاکیس منتشر شد. سپس مدتی را در انستیتو پاستور ایران به کار اداری گذراند و بعد برای ادامه ی تحصیل عازم مشهد شد و مدرک کارشناسی ارشد خود را در سال 1373 از دانشگاه فردوسی مشهد دریافت کرد. در همان سال وارد دور ه ی دکتری زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران شد. رساله ی دکتری خود را در حوزه ی تاریخ نقد ادبی در ایران به راهنمایی زنده یاد عبدالحسین زرین کوب نوشت و در سال 1377 از تحصیل فراغت یافت. سال بعد به تدریس در دانشگاه سمنان پرداخت و در زمستان سال 1380 برای تدریس به دانشگاه تهران فراخوانده شد. در سال تحصیلی 1384-1385 استاد مدعو دانشگاه پکن بود. ماحصل این سفر علمی را بعدها با عنوان «یادداشت¬های پکن» در مجله ی نگاه نو منتشر کرد. از آن پس، وقت خود را بیشتر صرف ترجمه و پژوهش در حوزه¬ های ادبیات و تاریخ کرده است و اینک نیز به تلاش های علمی خود در این رشته¬ ها ادامه می¬ دهد. او دیپلم افتخار انجمن ادبی پارناسوس یونان را به مناسبت ترجمه ی آثار کازانتزاکیس و جایزه ی بهترین نقد کتاب در حوزه ی تاریخ و جعفرافیا را از خانه ی کتاب ایران در سال 1392دریافت کرده است.شاهنامه ابومنصوری، تاریخ بلعمی، شاهنامه فردوسی، رودکی پدر شعر فارسی، محمدبن زکریای رازی، دقیقی، ترجمه تفسیر طبری، کسایی نخستین شاعر نامدار شیعه، فرخی سیستانی، منوچهری، ناصرخسرو و ابوریحان بیرونی از مجموعه تاریخ و ادبیات ایران و حدیث خداوندی و بندگی و چین و ژاپن آثار منتشر شده از محمد دهقانی در نشر نی است.