کتاب حاضر، یکی از کتب عرفانی کهن است. نویسنده در این کتاب سعی بسیاری دارد که عقاید خود را با شرع مطابق نشان بدهد. معمولاً هر بخش را با آیه و حدیث شروع می کند. خواننده در این کتاب هم مانند رساله «قشیریه» با دید انتقادی نسبت به انحرافات متصوفه روبه رو است. بخش نخست، مقدمه مؤلف در سبب علّت تألیف کتاب، بخش دوّم، دربردارنده اطلاعات کلی در باب تصوّف و تراجم احوال صوفیان معروف تا زمان «هجویری» و بخش سوم، شامل یازده «کشف» است. «هجویری» در این یازده کشف، مسائل مختلف تصوّف را مورد بحث و بررسی قرار می دهد.