رفتار بسیاری از خواص و شخصیت های دینی و سیاسی در سال ???? قابل نقد، بررسی، تجزیه و تحلیل دقیق و موشکافانه است. برخی از خواص و شخصیت ها در این سال بر خلاف خط مشی سابق خویش، بیش از آن که موضع بگیرند، سکوت اختیار کردند و کمتر به چشم آمدند. برخی اما به اتخاذ مواضع غیر شفاف روی آوردند. برخی دیگر به بهانه دفاع از اصلاح طلبی به تخریب نظام اسلامی و برخی به بهانه دفاع از نظام اسلامی به تسویه حساب های شخصی پرداختند. برخی خطاها و جرایم مدعیان اصلاح طلبی و برخی دیگر خطاها و جرایم مدعیان اصول گرایی را ندیدند. در این میان البته بودند افرادی که به هدف دفاع از انقلاب و نظام اسلامی از دشمنان نظام ابراز برائت کرده، به نقد و تذکر اشتباهات و جرایم گروه ها و جریانات مختلف روی آوردند گرچه ممکن بود در تشخیص میزان این خطاها و جرایم، اختلاف نظرهایی در میان صاحبان این منش وجود داشته باشد. تلاش ما در این نوشتار اما به ارائه گزارشی از مجموعه مواظع آیت الله هاشمی رفسنجانی در این سال معطوف شده است. - متن پشت جلد کتاب -