ایرانیان از یک سو ملتی هستند با میراثی بسیار غنی و از سوی دیگر در مرحله ای سرنوشت ساز از تاریخ خود قرار دارند. کوشش آنها در دو دهه? گذشته در دموکراسی سازی و گسترش مشارکت عمومی دلالت بر این دارد که می خواهند سرنوشت خود را به دست بگیرند و در جهان امروز ایفای نقش کنند. راست این است که برای بازیگری در روند تمدن سازی، نخست باید نسبت به این میراث غنی آگاهی داشت و آن هم به دست نمی آید، مگر به این پرسش که «ایرانی کیست» پاسخی کلان داده شود؛ پاسخی که هم رابطه? او با گذشته اش را حفظ کند و هم حرکت او به سوی آینده را استوار. این گام در عصر حاضر که ویژگی آن «یک تمدن» (تمدن رایانه و فناوری) و «چند فرهنگ» است و هم ضروری و هم امکان پذیر است. محتوای کتاب مشکله? هویت ایرانیان امروز کوششی است برای صورت برداری بی طرفانه از عناصری که این پاسخ کلان را می سازند. با این حال، هویت مقوله ای انتزاعی، نامتغیر، ایستا و ابدی نیست. سیر تاریخی «رودخانه? هویت ایرانی» نشان می دهد که دوران های تولید تمدنی و فرهنگی در تاریخ ایران، ایرانیان به وجهی ابتکارآمیز مناسبات خود با خود، با دیگر همنوعان، با زمان و با مکان خویش را بازآفرینی، بازتعریف و بازسازی کرده اند. مفروض کتاب حاضر این است که هویت بهنگام و برای عصر جهانی شده? ایرانیان چند بعدی است و به ناچار باید با خمیرمایه های ایران، دین، سنت و تجدد قوام و دوام یابد. گفتارهای کتاب، هم به تحلیل هریک از این لایه ها و هم، به بازسازی و تلفیق تازه ای از آنها پرداخته است.