کتاب حاضر مشتمل بر دَه مقاله به قلم جمعی از نویسندگان دربارة تجدید حیات فکری در حوزة اسلام است. در این مقاله ها تاریخ تمدن غرب و وضعیت فعلی آن با تمرکز بر کلید واژة  «اومانیسم» بررسی و مبانی تفکری انقلاب اسلامی بازگو و نسبت میان فرهنگ و تمدن مشخص و مهم ترین مؤلفه های غرب مدرن (ماتریالیسم، قداست زدایی و...) معرفی و فرقه سازی در آیین یهود و شکل گیری دو فرقة «وهابیت» و «بهائیت» در آن بررسی و تاریخچة کنار رفتن طب سنّتی و نقش علوم دینی و تجربه های قدیمی و بومی در زمینة طب و کشاورزی، نجوم، بحران طب مدرن و تفاوت علوم سنّتی و علوم جدید بیان و روش شناسی مطالعات فرهنگی ـ تمدنی تحلیل و مباحثی دیگر از این دست مطرح و مطالعه شده است.