مطالب این کتاب از جلد سیزدهم شرح ابن ابی الحدید معتزلی استخراج و به فارسی ترجمه شده است. ابن ابی الحدید در تشریح مطالب و مضامین خطبه قاصعه قسمت‏هایی از کتاب ”عثمانیه“ جاحظ و رد آن ”نقض العثمانیه“ را آورده است. جاحظ استدلال می‏کند که چون حضرت علی (ع) کم سن و سال بوده است، اسلام ابوبکر بر او برتری دارد و ابوبکر افضلِ صحابه است. اسکافی معتزلی همه گفته‏ها و مقدمات جاحظ را حاکی از بی‏اطلاعی از مقام علی (ع) دانسته و با شواهد قرآنی و روایی و عقلی متعدد اثبات می‏کند که علی (ع) از خصوصیات و مقاماتی برخوردار بود که هیچ کدام از صحابه در آن ویژگی‏ها شراکت نداشتند. این مناظره در کتب کلامی ‏از شهرت برخوردار است.