در سال های اخیر به دلائلی چند بحث غلوّ و نسبت آن با تشیع اعتدالی مورد توجه طیف های مختلف اهل قلم در ایران و جهان اسلام و تشیع قرار گرفته است. در میان محققان حوزه تاریخ اندیشه امامیه این اختلاف نظر وجود دارد که آیا تشیع در اصل مذهبی باطنی و تأویل گرا و به تعبیر مخالفان آنان - «غلق» آمیز بوده و بعدا با تأثیرپذیری از جریان های فکری دیگر به مکتبی فقهی/کلامی تبدیل شده و غلو در آن به حاشیه رفته است یا برعکس، بدنه اصلی تشیع گرایشی اعتدالی را نمایندگی می کرده که در آن فقه و گرایش به شریعت جریان اصلی را تشکیل می داده و به تدریج پاره هایی از اندیشه های غالیانه در حاشیه جریان اصلی رشد و نمو مستقل پیدا کرده است. برای پاسخ باید نخست به این پرسش ها پرداخت: غلق چیست و جریان های غالیانه چه پیشینه ای در سده های نخستین را نمایندگی می کرده اند؟ از کی و کجا برخی طیف ها و گروه ها در تشیع به غلق شناخته شدند و تأثیرات آنها چه بود؟ اختلافات غلات با گروه هایی که تشیع اعتدالی را نمایندگی می کردند چه بود؟ تحولات تاریخی اندیشه های غالیانه چه سیری را تجربه کرده و طیف های مختلف آنان چه بوده است؟ فرق میان غلات با مفوضه چیست؟ برای پاسخ به این پرسش ها باید با تاریخ اندیشه های غلات و گروه ها و منابع فکری آنان، تحولات تاریخی مکاتب اهل غلق و همچنین ادبیات مذهبی و فکری غالیان در طول تاریخ آشنا شد. این کتاب می کوشد به پاره ای از این پرسش ها پاسخ دهد.