"پندنامه" گویی چکیده ی تمام نصایح و اندرزهایی است که به طور تفصیل در سایر آثار شیخ عطار نیشابوری ـ شاعر قرن ششم و هفتم هجری ـ آمده است و سعی بلیغ به کار برده که به اوضاع اجتماعی عصر خویش و تاریخ یا حکایات نپردازد، و به آن می ماند که می خواسته نتیجه ی 114 سال عمر خود را که بسی نیش و نوش روزگار چشیده، زبده چین نموده و به نام پندنامه از خویش به یادگار گذارد. چه آن که در کوتاه ترین قطعات به عالی ترین مطالب پرداخته و آن را در قالب اوامر و نواهی شریعت اسلام و واقعیت عرفان ریخته و تسلیم ابنای زمان نموده است. امتیاز بیش تر این منظومه بر سایر منظومات شیخ آن است که در این کتاب خود دلیل و راهنما و پیر و کارگشا است: شیخ رویاروی خطاب به پسر و گاهی خطاب به برادر دارد. امر به معروف و نهی از منکر می نماید، وی نکات حساس را بر سبیل تمثیل و تشبیه ضرب المثل بیان می کند، تا در شنونده موثر افتد. با این توضیح کتاب حاضر از بخش های متعددی تشکیل شده است. در مقدمه به دوره و عصر زندگانی عطار، تعداد آثار ایشان، مشرب و مکتب عطار، پیرو مرشد عطار، مذهب عطار، مولانا و عطار، روش شیخ و.. اشاره شده، سپس متن کتاب آمده که به صورت نصیحت و پند است. مذمت غیبت، فواید خاموشی، نصیحت، وصف دانش، بیان آفات، فضیلت ذکر، عاقبت اندیشی، فایده ی قناعت، توبه و بخشش، صله ی رحم، صفات مردانگی، و پاره ای از مطالب شعرهای کتاب است. در ادامه "حواشی و تعلیقات" آمده است که در آن به توضیح و تشریح ابیات پرداخته شده و نیز اشاره ای که آن بیت یا مصرع به آیات قرآنی، احادیث و... دارد. در ادامه فهرست ها شامل فهرست اعلام، آیات و احادیث و منابع و مآخذ آمده است.