هنر به منزله ی مقوله ای انسانی، اجتماعی بر اثر ضرورت های زندگی به وجود آمده است. هر هنری به نسبت رشد تاریخی خود بر پایه ی زحماتی که هنرمندان و متفکران آن کشیده اند، می بالد. هنگامی که از ادبیات ایران سخن می گوییم، نمی توانیم نقش سعدی و حافظ شیرازی و صدها تن از شاعران و نویسندگان دیگر را نادیده بگیریم. در کنار اهمیت هریک از این عزیزان ملتی ایستاده که پاسدار زبان و فرهنگ ایران هستند و بدون وجود مردم ایران حضور این هنرمندان میسر نبوده است. موسیقی نیز از این قانون پیروی می کند، با این تفاوت که آواهای ایرانی به صورت کتبی مانند ادبیات نوشته نشده و در قالب علم شفاهی و انتقال سینه به سینه تا امروز در فرهنگ ملی دوام یافته است. در طول هزاران سال موسیقی دانان با حفظ انتقال این دستاوردها به صورت شفاهی توانسته اند این آواهای اصیل و تاریخی را که ریشه در ذهنیت هنرمندان و مردم ایران داشته نگاه داری و آن را به نسل امروز منتقل کنند. مجموعه ی حاضر حاوی مقالاتی از موسیقی شناسان ایرانی در باب مباحث تاریخ نگارانه و فرضیه شناسی گذشته و امروز موسیقی ایران است. این دو جنبه، یعنی کاوش های تاریخ نگارانه و مبانی نظری موسیقی اساس شناخت موسیقی ایران را تشکیل می دهند. موضوع پاره ای از مقالات بدین قرار است: "هنر بداهه نوازی در موسیقی ایرانی"، "آسیب شناسی نظریه ها و شیوه های تجزیه و تحلیل موسیقی دستگاهی"، "نقش آموزش در شکل گیری ردیف"، "بررسی جنبش احیای موسیقی دستگاهی در نیمه ی سده ی حاضر" و "پژوهشی در سازهای دوره ی ساسانی به روایت نقش برجسته ی طاق بستان".