این اثر مجموعه مطالعاتی مقدماتی است در قلمرو علم اصول که از اصلی‏ترین ابزارهای فهم و کشف معارف و آموزه‏های دینی است. لزوم جایگاه‏شناسی اجتهاد، ضابطه‏مندی روش‏های اجتهاد، آسیب‏ها و آفات علم اصول، بررسی راهکارهای بالندگی و زمینه‏سازی برای تکامل این دانش از جمله اهدافی است که در 11 فصل ارائه گردیده است. مطالب این جلد تا فصل چهارم به تبیین عمل و ریشه‏های پیدایش علم اصول، مکاتب اصول و قلمرو و اصول می‏پردازد.