مولانا حکیم ملامحمد فضولی، شاعر و اندیشمند شیعی است که تاثیر عمیقی، به ویژه در تاریخ ادبیات ترکی آذری برجای نهاده است و آثاری به زبان های ترکی، عربی و فارسی از او به یادگار مانده است. کتاب حاضر یکی از آثار وی به زبان فارسی است که نشانگر تسلط نویسنده در تحلیل و تقریب به دقایق فلسفی و کلامی و نیز مهارت وی در سخن آرایی است. این کتاب داستان مناظرة رند و زاهدی است که در خلال آن به موضوعاتی نظیر اراده، قضا و قدر؛ ثواب و گناه؛ حقیقت و مجاز و... پرداخته شده است. فصل های یک تا نه کتاب مشتمل است بر: معرفی نویسنده و آثارش؛ معرفی اثر رند و زاهد؛ فواید ادبی رساله؛ گونه ها و اوزان اشعار و ترجمه ها و توصیف نسخ خطی. بخش پایانی نیز شامل متن اصلی این اثر است که قسمت اعظم کتاب را دربرمی گیرد.