شناخت و بررسی مبانی و قواعد و مباحث علم اصول و فواید این علم در استخراج و استنباط احکام موضوع تحقیق نوشتار حاضر است. نگارنده صفحات آغازین کتاب را به معرفی شرح حال شیخ مرتضی انصاری و نقش برجسته آن در توسعه و تکمیل علم اصول و معرفی آثار و تالیفات این عالم اصولی شیعه اختصاص داده است. مولف سپس راجع به فرد مکلف و حالاتی که بر او عارض می‎شود سخن گفته و آنگاه درباره اصول عملیه چهارگانه یعنی تخییر، استصحاب و برائت و احتیاط بحث کرده و در صفحات بعد ذهن خوانندگان را با تعریف شک و اقسام آن در تکلیف و بیان احکام آن در مکلف معطوف می‎دارد. وی در مبحث بعدی از حجیت قطع، اقسام قطع، قطع طریقی و موضوعی سخن به میان آورده و ضمن بحث آرا و اقوال محقق خراسانی و محقق نائینی را در اقسام قطع کندوکاو می‎کند. نویسنده به مشترکات قطع و ظن و اقسام طن اشاره کرده و مباحث مستقلی را به قطع قطاع و شروط و قواعد و اشکال آن و شبهاتی که در باب آن طرح شده اختصاص داده است. نگارنده ضمن مباحث خود به مناسبت طرح موضوعات از حجیت و اعتبار دلیل عقلی در استنباط احکام شرعی با توجه به آیات و روایات سخن به میان آورده و رشته پایانی بحث را به تبیین و اثبات حجیت علم اجمالی اختصاص می‎دهد.