کتاب حاضر به تأمل فلسفی و کندوکاوی خردگرایانه بر مفاهیم «آزادی»، «استقلال»، «پیروزی»، «شکست»، «خیر» و «شر» می‏پردازد و در این راستا به پرسشهای زیر پاسخ می‏دهد: پیروزی، شکست، رستگاری و شقاوت چیست؟ چگونه انسان به پیروزی دست می‏یابد؟ همچنین این نوشتار به معرفی ویژگی‏های منظومه حکیم سبزواری می‏پردازد و مقدمه آن را تحلیل و نقد می‏نماید و با گذر به «ثابتات ازلی» یا «اعیان ثابته»، تفاوت آن را با «حال» و «واسطه» معتزلیان بررسی میکند و خرده‏هایی بر نظرگاه عارفان در نظریه اعیان ثابته می‏گیرد.