این اثر که خلاصه‏ای از سه سخنرانی نویسنده است که در تابستان 1348 در کانون علمی و تربیتی جهان اسلام ارائه شده، حاوی آموزه‏ها و استناداتی است به حوادث صدر اسلام درخصوص خودسازی و فداکاری مسلمانان و آمادگی برای اجرای فرامین پیامبر (ص). نویسنده با یادآوری آن رشادتها و آمادگی‏ها به بیان مواعظ و عبرتهای تاریخی می‏پردازد تا روح خفته مسلمانان معاصر را بیدار سازد و آنها را در مقابل عقب ماندگی‏ها و نکبتها و شقاوتها حساس سازد. شناسایی موانع خودسازی، رابطه تحول و تکامل، دانایی و توانایی، ترس و غم، خوشبختی و غم و استعدادات روحی از نکاتی است که به عقیده نویسنده پایه تحولات فرزندان ودانش‏آموزان را فراهم می‏سازد و نظام تبلیغاتی و آموزشی هر جامعه‏ای باید برنامه‏های علمی برای شکوفایی استعدادها داشته باشد.