موضوع اثر حاضر، بحث ها و جدل های مختلفی است که از نیمة دوم قرن نوزدهم میلادی تا اواخر سدة بیستم میلادی دربارة سعدی در گرفته است. در بخش نخست کتاب، آثار سعدی و موقعیت فکری و فرهنگی او و بازتاب نام و آثارش در عصر خود و اعصار بعد تحلیل شده است. در بخش دوم اثر، نمونه هایی از نقدها و پاسخ ها، حمله ها و دفاع های مرتبط با سعدی در عصر تجدّد ذکر شده است. این مجموعه با هدف بازخوانی ویژگی ها و ارزش های استاد سخن، سعدی شیرازی و بازگشایی راه بحث و هم اندیشی علمی دربارة او تدوین و گردآوری شده است. نگارنده، اثر را بر پایة نوعی نگاه تاریخی به موضوعی ادبی تألیف کرده و اشاره ها و بحث های ادبی را در جهت تکمیل این نگاه تاریخی می داند.