مدرسه‌ی انتظار:

آخرین حلقه از سلسله مباحث توحید، به بحث مهم اسماء و صفات اختصاص دارد.

به این منظور در گام نخست به بحث محوری «منزه بودن خداوند از صفات مخلوقات» پرداخته شده که در روایات اهل‌بیت علیهم‌السّلام با تعابیر مختلف، مورد تأکید قرار گرفته است. به‌این‌ترتیب قوام توحید بر نفی صفات مخلوقی از خداوند است که بعضاً طرف‌داران علوم بشری نیز به آن اعتراف کرده‌اند.

پس از طرح این نکات نوبت به توضیح روایاتی می‌رسد که در کنار جایز ندانستن توصیف خدا به صفات مخلوقی، درباره‌ی جواز «توصیف خدا به آنچه خودش را بدان وصف کرده» سخن گفته‌اند. به این منظور نخست درباره‌ی توصیف خدا از خود به واسطه‌ی آیات تکوینی بحث شده و ظهور و تجلی خداوند با محوریت معرفی خدا از خود، توضیح داده شده است. آن‌گاه نور علم و عقل با تبیینی دقیق به‌عنوان آیه‌ی منحصربه‌فرد الهی ارائه گردیده است.

در قسمتی دیگر، ابعاد مختلف آیه بودن قرآن کریم و اهل‌بیت علیهم‌السّلام برای خداوند، مورد کاوش قرارگرفته و بحث مهم «حجاب بودن اهل‌بیت عصمت علیهم‌السّلام برای خداوند» مبتنی بر مبانی معارفی مورد تدقیق قرار گرفته است.

بحث اساسی دیگر سخن در مورد اسماء لفظی خداوند است. به این منظور رابطه‌ی میان لفظ و معنا و همچنین دلیل عقلی و نقلی توقیفی بودن اسماء الهی عرضه شده و معنای عمیقی از تعبیر شریف «کمال الاخلاص نفی الصفات عنه» ارائه گردیده است.

در پایان پس از بررسی جوانب وجدانی معرفت بسیط و ترکیبی به خداوند، مقصود از معرفت بالآیه و بدون الآیه مورد بحث‌و‌بررسی قرار گرفته که حاوی ظرایف جدیدی نسبت به مجلد چهارم کتاب توحید از همین نویسنده می‌باشد.


#ذرني‌خوان

@the_ZARNI