کتاب حاضر در خصوص سرشماری جمعیت عهد ناصرالدین شاه (1385ق) به انضمام کتابچه های سیاقی ـ دیوانی شهر قم (قرن 12-13ق) و مقدمه ای در علم سیاق تهیه و تألیف شده است.مؤلف در این اثر ابتدا اعداد نفوس اهالی دارالایامان قم در سال 1285 هـ. ق را با توجه به محله های آستانه مقدسه، عشقعلی، الوندیه، باغ پنبه، عربستان و اسحاقیه و ... مورد بررسی قرار می دهد.سپس نگارنده این سرشماری را در آن سال از مستغلات، خانات، حمام، دکاکین، باغات، ایلات، طایفه های زندیه، سعدوند، عبدالملکی و ... انجام دهد. در پایان مجموعه پیش رو به کتابچه های سیاقی ـ دیوانی شهر قم پرداخته و چند نسخه از مداخل و مخارج آستان مقدس حضرت معصومه (سلام الله علیها) در سال های 1139 و 1147 و 1148 ق را آورده و به صورت املاک ابتیاعی حاجی میرزا آقاسی و قوم الدوله در قم اشاره می کند. صورت خالصه جات و موقوفات و رقبات دولتی و املاک ناصرالدین شاه قاجار در قم از مباحث جالب توجه این نوشتار به شمار می رود.