شناخت ویژگی های چهره های تاریخ ساز هر ملتی راهنمای مفیدی برای تجربه آموزی در ترسیم آینده و سازندگی آن کشور است. آیت ا.. طالقانی یکی از چهره های تاریخ ساز عصر حاضر بودند. هر دورة زندگانی ایشان، متفاوت با دوره ای دیگر است. طالقانی در دروة رضاشاه، روحانی جوان و مبارزی است که به زندان مخوف رضاخان دچار می گردد. اگرچه پشتوانة مردمی را ندارد، جزء آن دسته از روحانیت است که مبارزه و مقاومت در برابر اسلام ستیزی و نوکری استعمار رضاشاه را با صراحت اداره می کند. او پس از فرار رضاخان و شروع فرهنگ نهضت اسلامی مراجع و علمای دین، چهرة یک روحانی فرهنگی را می یابد که در پی سازندگی اصولی فرزندان ایران هستند؛ تا فردای مبارزه، رهبران و معتقدان جدی داشته باشند. در این کتاب، فعالیت های سیاسی «آیت الله طالقانی» در دورة پهلوی اول و دوم بررسی می شود. بخش پایانی کتاب اسناد، مدارک و تصاویری در این زمینه را شامل می شود. برخی موضوعات کتاب از این قرار است: «دورة رضاخان و شهریور 1320»، «طالقانی و عقاید منافقین»، «طالقانی و مقابله با منافقین و معاندین»، «بازرگان و طالقانی»، «روابط نهضت آزادی و طالقانی» و «نهضت آزادی پس از رحلت طالقانی».