رمان «ایرانشاه»، نوشته «محمداسماعیل حاجی علیان»، داستان یک کتاب عجیب را روایت می کند که شما را به قرن چهارم هجری می برد. داستان با یک نامه آغاز می شود. نامه مؤلف به ناشرش و اینکه چه شد این اثر را فرستاده تا منتشر شود. لحن نامه طنز است. نویسنده می نویسد که کارمند اداره حج و اوقاف است و برای بررسی وضعیت روستایش که تازگی ها ادعا شده وقف آستان قدس است به مشهد می رود و آنجا با کتابی عجیب روبه رو می شود. درواقع داستان، بررسی زندگی «امیراسماعیل سامانی» و شرح فتوحاتش است.