این کتاب با هدف تحلیل و شناخت سرچشمه ها و عوامل جغرافیایی و ژئوپلیتیکی که زمینه بروز تنش و منازعه در روابط بین کشورها را فراهم می سازند، به نگارش در آمده است. ساختار این کتاب از پنج فصل تشکیل شده است. در فصل اول، مفاهیم و اصطلاحات ژئوپلیتیک، تنش، منازعه و ارتباط بین آن ها تشریح شده است. فصل دوم کتاب، به بیان جایگاه تنش و منازعه در نظریه های روابط بین الملل بر اساس سه سطح تحلیل «کنت والتز» در سطوح فردی، ملی و بین المللی پرداخته است. در فصل سوم از زوایای مختلف اقتصاد سیاسی، زیست محیطی، ژئواکونومیک، هیدروپلیتیک و عوامل غیرسنتی و جدید تنش زا، موضوع منازعه بین دولت ها مورد بررسی قرار گرفته است. فصل چهارم به بیان برخی از نظریه های مرتبط با تنش و منازعه در نیمه دوم سده بیستم که عمدتاً از سوی ژئوپلیتیسین ها و اساتید علوم سیاسی و روابط بین الملل ارائه شده اند، می پردازد. تعدادی از نظریه هایی که در این فصل مورد مطالعه قرار گرفته اند مربوط به دوران جنگ سرد و بقیه مختص به دوران پس از جنگ سرد می باشند. در فصل پایانی کتاب هم نظریه مبانی ژئوپلیتیکی تنش و منازعه میان واحدهای سیاسی در قالب یک مدل ارائه شده است. در این مدل نهایی سعی شده است تا موضوعات و عوامل مختلف ژئوپلیتیکی که از قابلیت تنش زایی در روابط بین الملل برخوردارند، با ذکر شاخص های مربوط به هر گروه به نمایش در آیند.