«امیلیان احمق و ماهی سخنگو» حکایت جوان تنبل و نادانی است که روزی ماهی عجیبی را صید می کند که قادر به سخن گفتن است و به وی وردی می آموزد که به وسیلة آن تمامی کارها، خود به خود، انجام می شود. وقتی این خبر به گوش «تزار» می رسد، تصمیم می گیرد با این جوان جادوگر آشنا شود. او با قصد دست یافتن به راز امیلیان، دختر خویش را به همسری وی درمی آورد. اما این ترفند، نتیجه ای نمی دهد. رفتار بی ادبانه و گستاخانه امیلیان آن قدر آزاردهنده است که تزار وی را در صندوقی نهاده و به دریا می اندازد. امیلیان که متوجه رفتار بد و اشتباه خویش شده با کمک ماهی سخنگو نجات یافته و نزد همسرش، که به سختی دلتنگ وی بوده، بازمی گردد. او از آن پس دست از رفتارهای احمقانة خویش برداشته و در کنار خانواده اش با درایت به زندگی ادامه می دهد. این مجموعه دربردارندة پنج افسانة کهن از دیار روسیه تحت این عناوین است: از امیلیان احمق و ماهی سخنگو؛ ایواشکو و زن جادوگر؛ کوزنکوی یک شبه ثروتمند؛ بلوط سحرآمیز؛ و پرندة آتشین.