رمان تاریخی((سرگذشت حاجی بابای اصفهانی)) تصویری است از شیوه زندگی، آداب و رسوم و اخلاق رجال تازه به دوران رسیده عصر فتحعلی شاه قاجار .نگارنده این اثر  جیمز موریه، کاردار سفارت انگلیس است که کتاب را با لحنی طنزآمیز نگاشته است . وی دوبار به ایران مسافرت کرد و مجموعا بالغ بر شش سال در ایران اقامت گزید . موریه در سال 1809م همراه با میرزا ابوالحسن خان ایلچی، فرستاده فتحعلی شاه  به دربار انگلستان، به آن کشور بازگشت .در سال 1810، او همراه سفیر ایران و  سرگور اوزلی، سفیر جدید انگلستان به تهران آمد که بخشی از کتاب براساس خاطرات  و مشاهدات این مسافرت ها نگاشته شده است .میرزا حبیب اصفهانی( 1251ـ 1311ه .ق)  کتاب((سرگذشت حاجی بابای اصفهانی)) را در حدود سال 1303ه .ق به فارسی ترجمه  کرده که چاپ حاضر همان ترجمه یاد شده است .در این اثر ـ که در قالب سفرنامه  تدوین شده ـ نا به سامانی ها اوضاع اجتماعی و طبقه اشراف شرح و توصیف می شود .