نوجوانی دور از خانواده و در محیط مدرسه شبانه روز ی، تعادل روانی خود را از دست می دهد.(داستان نخست)مادربزرگی که اسیر اوهام و خیال های دوران جوانی است، با پسر و نوه هایش همسفر می شود و به خاطر یک خبط فکری، آن ها را نادانسته، به بیراهه ی خاکی می کشاند و سرنوشت آن ها به دست یک باند بی رحم و آدمکش می افتد (داستان دوم)یک افسر روس هیچ گاه دست قمار نیالوده بود، زندگی خود را در یک قمار می بازد. (داستان سوم)یک مهندس زمین شناسی روس، پروژه ی بزرگ آبیاری را به اجرا درآورده و با بودجه ی شخصی ناحیه ی خشک و بی آب و علف را بارور و آبادان می سازد، در حالی که خودش به صورت ناشناس در تبعید گاهی در سیبری اسیر است. (داستان چهارم)در دوران جنگ های اسپانیا که شهر مادرید در محاصره ی نیروهای فاشیست فرانکو بود، مرد جوانی تصمیم می گیرد در یک کافه، مردم عصبانی و بحران زده را به نشاط برانگیزد ولی قربانی عمل خود می شود. (داستان پروانه و تانک)در شهر پراگ در جمهوری چک، اتفاقات جالبی در قلعه ای قدیمی رخ می دهد تا خواننده ی این کتاب، داستان را با شادی و خنده به پایان رساند.