نظامی گرچه شاعری داستان سراست و بیش تر به داستان های عاشقانه پرداخته است، ولی او شاعری حکیم و اندیشه ور، آشنا با فرهنگ و تاریخ ایران است. که در پس قصه هایش نکاتی عمیق نهفته است، و به همین سبب است که او چند بار از خوانندگان مثنوی هایش خواسته است تا رازها و رمزهای موجود در شعر او را نیز کشف کنند.
به گفته سیروس نیرو؛ در بسیاری از موارد درک و دریافت شعر نظامی دشوار است. همین موضوع موجب شده است که کمتر شارحی به سراغ شعر او برود و تاکنون کتاب پژوهشی و شرح خوبی بر روی شعرهای او نوشته نشود.
در این کتاب تمام واژگان دشوار شعر نظامی، تک تک ابیات، و همچنین آرایه های ادبی که در اشعار او به کار رفته است شرح داده شده است.