کتاب حاضر، با عنوان «ثاقب» دومین مجلد از سلسله مباحث تاریخ اسلام از حجت الاسلام والمسلمین مهدی طائب است. مباحث این اثر در پنج فصل تدوین شده است. ابتدا چگونگی تاریخ نویسی در اسلام بررسی شده است. سپس نقش امام سجاد(ع) در حفظ حاکمیت مرکزی اسلام واکاوی شده است. در ادامه قیام بنی عباس و تحولات دوران حکومت بنی عباس مطرح شده است. در نهایت نیز به نقش عبدالله ابن سبا در پیدایش بنی عباس پرداخته شده است.