موضوع این کتاب، جستارهایی در تاریخ ایران باستان و هخامنشیان است. کتاب حاضر که مجلدی از مجموعة «کتابخانة دانشنامة جهان اسلام» است، با هدف آشنایی با زوایایی از تاریخ دورة هخامنشی و ایران باستان و همچنین غنی نمودن متون درسی دانشگاهی و فراهم آوردن منابع مطالعاتی برای دانشجویان و پژوهشگران تدوین شده است. کتاب، مشتمل بر پنج مقاله با عنوان های تخت جمشید، جشن های ایرانی، جنگ در ایران باستان؛ پرچم در ایران و باب همایون به انضمام شرح زندگی و معرّفی آثار نگارنده به قلم «ابوالفضل خطیبی» است. نگارنده در این مقالات، به دور از هر گونه تعصّب و جانبداری تاریخ ایران را منصفانه شرح داده و در این راستا بسیاری از کتیبه های پارسی باستان را ترجمه نموده است. وی در مقالة نخست، «تخت جمشید» را به طور کامل به مخاطب شناسانده و طرح ها و کتیبه های موجود در آن را بررسی کرده است. در بخش «جشن های ایرانی»، پس از واژه شناسی، محقّق به بیان پیدایش و تحوّل جنش ها پرداخته و اسباب و ترتیبات این جشن ها را شرح داده و جشن های ادواری، شخصی، دولتی و قومی را به صورت جداگانه مطالعه کرده است. در مقالة «جنگ در ایران باستان»، جنگ و فنون آن شرح داده شده و پس از واژه شناسی، پیوستگی عوامل در یک جنگ بررسی گردیده و این پدیده در دوره های اوستایی، نیمة یکم هزارة قبل از میلاد و دوره های هخامنشی، اشکانی و ساسانی مطالعه شده است. در بخش بعدی، تاریخ پرچم ایران شرح داده شده و در مقالة «باب همایون» این منطقه از لحاظ جغرافیایی و معماری معرّفی شده است.